••آنلاین••
«شهریار ماکیاولی در مقام یک متن فلسفی»
با شروین مقیمی
•
اهمیت شهریار ماکیاولی آشکارتر از آن است که نیازمند تکرار باشد. این اثر از زمانی که منتشر شد تا کنون، یعنی قریب به پنج سده، موضوع تفاسیر متنوع و گوناگون و در بسیاری از مواقع، متعارض بوده است. ماکیاولی را از رهگذر همین تفاسیر، هم آموزگار شر و ضدمسیح، هم مروج وحدت ملی در معنای مدرن کلمه، هم یک جمهوریخواه پرشور، و هم بانی نگاه «علمی» به سیاست معرفی کردهاند. این تنوع، تعارض و حتی تضاد در داوریها در خصوص ماکیاولی، از این واقعیت پرده برمیدارد که آثار او، آثاری چندلایه و ذوابعادند که در خصوص شهریار، ویژگی ایجاز و اختصار هم به آن افزوده میگردد و آن را به یکی از مناقشهبرانگیزترین متون تاریخ فلسفه سیاسی بدل میسازد. اینکه یک متن پس از قریب به پانصد سال، هنوز از خود ظرفیتهایی برای ارایه تفاسیری بدیل بروز میدهد، ناشی از این است که این متن را نمیتوان به هیچ یک از تفاسیر مزبور فروکاست. به عبارت دیگر این متن در زمره متونی است که میتوانند به محملی برای یک داد و ستد فلسفی در سطحی بالا تبدیل شوند؛ متونی که به بیان سقراط در ممورابیلیای کسنوفون، گنج انسان حکیمی است که خواندن آن به طور جمعی میتواند برای ما منفعت به ارمغان آورد. از این رو در مواجهه با چنین متونی، دغدغه عینیت در تفسیر را باید جایگزین دغدغه قابلیت خوانندگان یا مفسران در بهرهمندی از مخزن پر و پیمان آن دسته از معانیای کرد که تنها «ممکن است» از رهگذر یک مواجهه دقیق، خط به خط، و حتی علیالظاهر کسلکننده با متن مزبور، محقق خواهد گردد. در این مواجهه آنچه در درجه اول اهمیت قرار دارد، لذت آموختن از متن و تجربه یک صعود فلسفی است. در اینجا دغدغه عینیت جای خود را به تفسیری میدهد که در عین آنکه عمیقأ تختهبند متن فیلسوف است، توامان امکان درنوردیدن مرزهایی را فراهم می آورد که تصور آن از رهگذر ارایه یک تبیین عینی به غایت دشوار است.
ما در این دوره خواهیم کوشید تا فرازهایی چند از متن شهریار را از چنین منظری مورد ملاحظه قرار دهیم، و به تبعیت از شیخ اجل، وسع اندک خود را مانعی بر سر راه انجام آن نمیبینیم.
به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل
که گر مراد نیابم به قدر وسع بکوشم.
•
این دورهی چهارجلسهای روزهای شنبه از ساعت ۱۸ تا ۱۹:۳۰ برگزار میشود.
شروع: ۲۶ مهر
مهلت ثبت نام: ۲۴ مهر
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.